Mikrodenetleyici (Microcontroller) Nedir?
Günümüzde teknolojinin hemen her alanında kullandığımız, endüstriyel ve elektronik tüm ürünlerin devre tasarımında Mikrodenetleyici olarak adlandırılan gelişmiş entegre yapılar kullanılmaktadır.Çok sayıda giriş ve çıkış pinlerinin bulunması, bu pinleri programlayabilmenin sağladığı esneklik, düşük güç tüketimleri, binlerce kez programlanabilir hafıza özellikleri gibi kompleks yapıları ile Mikrodenetleyiciler gelişen teknolojinin vazgeçilmez unsurları haline gelmiştir.
Elektronik arızacılıkta zaman zaman mikrodenetleyici arızaları ile karşılaşmaktayız.Devre kartı üzerinde Mikrodenetleyici arızasını tespit edip yenisini takmak çoğu zaman sorunu çözmemize yetmemektedir.Çünkü mikrodenetleyicinin flash hafızasında genellikle üretim aşamasında yüklenmiş fabrika verisi (.bin ve .hex uzantılı program dosyaları) bulunmaktadır.Üreticiler genellikle bu dosyaların kopyalanmasını ve çoğaltılmasını engellemek için programın yazımı ve mikrodenetleyiciye aktarımı aşamasında çeşitli güvenlik protokollerini devreye sokarlar.Böyle bir durumda arızalı mikrodenetleyici yenisi ile değiştirilmiş olsa bile sistem çalışmayacaktır.Garantisi bitmiş, fabrika desteği sona ermiş ve program verisine hiçbir şekilde ulaşılamaması gibi durumlarda okumaya ve kopyalamaya karşı korumalı olsa dahi mikronedetleyici içerisindeki dosyaya erişebilmenin bazı yöntemleri mevcuttur.
Mikrodenetleyici Programlama
Mikrodenetleyici gibi gömülü yapıları programlamak için ürün grubuna yönelik üretilen programlayıcıları (PIC Programlayıcı, AVR Programlayıcı gibi) ya da Universal Programmer olarak adlandırılan Evrensel Programlayıcıları kullanırız.Belli bir ürün grubuna yönelik üretilen programlayıcılar Evrensel Programlayıcılara göre daha ucuzdur.Evrensel programlayıcılar bir çok farklı türdeki (EPROM, EEPROM, PAL, GAL, FPGA, CPLD, FPGA, ARM, Microcontroller) yapıları programlayabilme kabiliyetine sahiptir, kütüphaneleri çok geniştir, bazı modelleri piyasada yaygın olarak kullanılan onbinlerce farklı entegreyi programlayabilmektedir.Sürekli belli bir mikrodenetleyici grubuyla çalışıyorsanız ( PIC veya Atmel gibi ) PIC programlayıcı veya AVR Programlayıcı gibi daha hesaplı bir ürün edinebilirsiniz.
ISP Programlama (In System Programming)
ISP programlama adından da anlaşılacağı üzere Sistem İçi Programlama anlamına gelmektedir.Elektronik arızacılıkta Devre İçi Programlama olarak da adlandırılmaktadır.Elektronik devre kartları üzerinde bulunan programlanabilir yapıdaki mikrodenetleyici entegrelere devre kartı üzerinden sökmeden program atılabilmesi için geliştirilmiş bir standarttır.Hem üretici hemde kullanıcı için büyük kolaylıklar sağlayan bir programlama yöntemidir.
Devre İçi Programlamanın yapılabilmesi için sözkonusu entegrenin ISP destekli olması, devre içi programlama için gerekli olan RST, DATA, CLK, MCLR gibi pinlerin entegrede mevcut olması gerekmektedir.Üreticiler çoğu zaman devre yapısında uyun bir şekilde ISP pinlerini bir soket şeklinde devre kartına yerleştirirler.